Институт развития электроэнергетики и энергосбережения

ҚР-ның ЖЭК-ке көшуі кешенді және біртіндеп болуы тиіс.

ГФР экономика және энергетика федералдық министрлігінің Мемлекеттік хатшысы Уве Бекмайер Қазақстан жаңартылатын энергия көздерін (ЖЭК) дамыту кезінде өз уақытында көмір өндіруден бас тартқан, бірақ мұнай мен газ импортын сақтаған Германияның тәжірибесін ескеруі тиіс деп есептейді.

Сонымен қатар, ол Астанадағы Герман энергетикалық диалогы аясында сөйлеген сөзінде бұл ЖЭК электр энергиясына бәсекеге қабілетті тарифтерге қол жеткізудегі мемлекеттің белсенді рөлін жоймайтынын атап өтті.

Өте маңызды мәселе-реттеуші ережелердің өздері. Мәселен, өткен жылы Германияда Марокко мен БАӘ-де жел энергиясы паркіндегі жарыстар электр энергиясының бағасын киловатт үшін үш АҚШ центіне жеткізуге болатындығын көрсетті. Бұл дегеніміз, инновация жөніндегі ақылды саясаттың көмегімен, соңғы жылдары жинақталған тәжірибенің көмегімен біз инвесторлар нарықта алатын бағалардың көмегімен қосымша мемлекеттік қолдаусыз жаңартылатын көздерге арналған электр станцияларын салуға дайын екендігіне қол жеткіздік. Бұл соңғы жылдары инновациямен жақсарған және тиімді болып табылатын бизнес үшін мүмкіндік бар екенін көрсетеді", – деді Бекмайер Мырза.

Мемлекеттік хатшы ЖЭК-тегі қысқа мерзімді шығыстар ұзақ мерзімді режимде "төленетінін" атап өтті. "Бұл біз жаңартылатын энергия көздерін үйрендік", – деді Бекмайер мырза.

"Қазақстан ЕХРО-дағы future energy тақырыбымен энергетикалық жүйелерді қайта құруды басты назарға алады, Мен оны өте жоғары бағалаймын. Бұл түсінікті, бюджет пен экономика қазба энергиясын өндіруге қатты тәуелді ел, әрине, шикізат аз елдерге қарағанда жоғары кедергіден өтуі керек. Біз өз тәжірибемізден білеміз, біз өз Германияда бар энергия тасушыларды қысқарттық. Бұл тас және қоңыр көмір. Біз бұл өте күрделі және ұзақ мерзімді процесс екенін білеміз. Бұл міндет нақты және дәйекті түрде шешілуі тиіс", - деді ол.

Сонымен бірге, Уве Бекмайердің пікірінше, дәстүрлі энергия көздерінен бас тартуға болмайды. Бір қызығы, Германия жел және күн электр станцияларын жоғары кепілдендірілген тарифтермен қолдай отырып, белсенді дамытуда. Сонымен қатар, ел атом энергетикасының дамуын тежейді. Алайда Германия мұнай мен газды, оның ішінде Қазақстаннан белсенді түрде сатып алады, оның айтуынша, ол ГФР үшін нөмір төрт жеткізуші болып табылады.

"Барлық қажетті және терең өзгерістерге қарамастан, энергетикалық жүйелерді қайта құру мұнай мен газдың маңыздылығын жоғалтады дегенді білдірмейді. Қазақстан әлі де көлемі бойынша төртінші мұнай жеткізуші болып табылады және осылайша еліміздің энергетикалық қауіпсіздігіне үлкен үлес қосады. Статистикаға сәйкес, бұл басқа елдер арасында болуы мүмкін, бірақ мұнай бізге келеді және біз оны төлейміз және біз оны бағалаймыз. Біз Қазақстанның бұған кепілдік беретінін өте жоғары бағалаймыз. Сондай – ақ газ саласында және біздің сауда қатынастарымызды қарқындату саласында Германия Оңтүстік газ дәлізінің құрылысы мен кеңеюін қолдайды, өйткені газдан энергетика өндірісі әртүрлі жаңартылатын энергия түрлерінде белгілі бір тұрақтылық беру үшін көпір технологиясында өте жақсы және маңызды рөл атқара алады", - деді Уве Бекмайер. Осыған байланысты кәдімгі энергетика саласы болашақта Қазақстан-Герман ынтымақтастығы үшін жақсы база болып табылады.

"Германия мен Қазақстан бір-бірін жақсы біледі және екі жақ та бір-бірінен не айыратынын біледі. Бұл сенім капиталы біздің энергетикалық сектордағы ынтымақтастығымыздың болашағы белсенді ресімделуі үшін ең жақсы жағдайлар жасайды. Бұл ретте біз алдағы онжылдықтар ішінде күн тәртібіндегі бірінші орында болатын салалардағы ынтымақтастығымызды нығайтқымыз келеді", - деді Мемлекеттік хатшы. Ол Германияда энергия тиімділігі жаңартылатын энергетиканы дамытудан кейінгі екінші тірек болып табылатынын атап өтті.

Өз кезегінде, ҚР Инвестициялар және даму бірінші вице-министрі Алик Айдарбаев жаңартылатын энергия көздеріне көшу дамыған елдерге экономиканың бәсекеге қабілеттілігінің өсуін, ғылымның дамуын қамтамасыз етуге және жаңа бастамаларды енгізуге мүмкіндік бергенін атап өтті. Халықаралық энергетикалық агенттіктің мәліметінше, 2015 жылдың қорытындысы бойынша энерготиімділікке инвестициялардың өсуі 6% – ды құрды, инвестициялардың жалпы сомасы 221 млрд долларға жетті. "2014 жылмен салыстырғанда жаңартылатын энергия көздерін өндірудің өсуі 33% – ды құрады, яғни біз қазіргі уақытта энергетика секторы энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру, сондай-ақ жаңартылатын энергия көздері жағына қайта бағдарлау сатысында тұрғанын көріп отырмыз", - деді вице-министр.

Алик Айдарбаев энергия тиімділігі энергия көздерінің біріне айналғанын атап өтті. "Ең қауіпсіз және таза электр станцияларын салуды энергия тиімділігі саясатының арқасында болдырмауға болады. Біздің еліміз үшін энергия тиімділігі тренді белгіленген", - деді ол. Осыған орай, атап айтқанда, Қазақстан экономиканың энергия сыйымдылығын 2020 жылға қарай 25% - ға және 2008 жылғы деңгейден 2050 жылға қарай 50% - ға төмендету міндетін қойып отыр. Айдарбаев мырза ұлттық энергетикалық тізілімге өнеркәсіптік кәсіпорындар енгізілгенін, олар энергия үнемдеу және энергия тиімділігі бойынша бес жылдық жоспарларды іске асыруы тиіс екенін еске салды.

"2016 жылы бұл кәсіпорындар энергия үнемдеуге 41 млрд теңгеден астам инвестиция салды, соның есебінен 936 мың тоннадан астам шартты отын үнемделді, бұл ақшалай мәнде шамамен 6,3 млрд теңгені құрайды. Сонымен қатар, 2020 жылға дейін энергия тиімділігін арттыруға шамамен 318 млрд теңге инвестициялау жоспарлануда. Үнемдеудің жоспарланған табиғи әсері шамамен 3,6 млн тонна шартты отынды құрайды, бұл ақшалай мәнде жыл сайын 63,5 млрд теңгені құрайды. Жалпы, энергия үнемдеу саясаты аясында жүргізілген саясаттың қорытындысы бойынша жалпы ішкі өнімнің энергия сыйымдылығы 2011 жылғы деңгейден 25% – ға төмендеді", - деді ол.

Қазіргі уақытта Қазақстанда энергия тиімді іс-шараларды енгізудің экономикалық ынталандыруларын құру бойынша жұмыс жүргізілуде. Осы қадамды іске асыру үшін 2015 жылғы 14 шілдеде "Дена" неміс энергетикалық агенттігімен энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру, энергия сервистік ұйымдарды дамыту саласындағы стратегиялық әріптестік бойынша меморандумға қол қойылды.

"Стратегиялық инвесторлар мен серіктестер ретінде Дүниежүзілік банк, БҰҰДБ, ЮСАИД, Азия Даму Банкі тартылды, олармен 100 млн доллар сомасына жобалар жүзеге асырылуда. Еуропалық Қайта Құру және даму банкінің қаражаты "жасыл" энергиялық тиімді жобаларды іске асыру үшін 200 млн еуро мөлшерінде тартылды. Жалпы алғанда, 2050 жылға қарай Қазақстан Республикасының жалпы ішкі өнімінің энергия сыйымдылығын екі есе азайту жөніндегі міндетке қол жеткізу үшін жұмыстағы негізгі екпін энергия үнемдеу саласына стратегиялық инвесторларды одан әрі тартуға, энергия тиімді жобаларды іске асыру үшін қаржылық қолдау тетігін құруға, сондай-ақ елдің барлық өңірлерінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы мемлекеттік – жекешелік әріптестік жобаларын іске асыруға бағытталатын болады",-деп түйіндеді вице-министр.

Дереккөз: http://www.abctv.kz/ru/news/germaniya-predlagaet-kazahstanu-ne-otkazyvatsya-ot-nefti-i